Covid

Katalin Karikó i Drew Weissman otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Badania, które prowadzili, przyczyniły się do ​​opracowania pierwszych szczepionek mRNA do walki z Covid-19.

W jedenastym odcinku HematoPodcastu prof. dr hab. n. med. Sylwia Kołtan, konsultant krajowy w dziedzinie immunologii klinicznej, specjalista pediatrii i immunologii klinicznej w Klinice Pediatrii, Hematologii i Onkologii Collegium Medicum UMK, Szpital Uniwersytecki w Bydgoszczy, opowiada o chorobach zakaźnych wśród dzieci z chorobami hematoonkologicznymi.

Do lekarzy zgłaszają się pacjenci z odległymi powikłaniami po COVID-19. Długoterminowe skutki tej choroby mogą być wyniszczające nawet dla ludzi młodych i sprawnych, a także tych, którzy nie trafili do szpitala - twierdzi prof. Krzysztof Tomasiewicz.

W dniach 15-17 września 2022 w Nicei odbyło się kolejne spotkania robocze ekspertów w ramach European Conference on Infections in Leukemia (ECIL-9). Wśród 44 uczestników spotkania były 3 przedstawicieli z Polski, Prof. Lidia Gil, Prof. Jan Styczyński i dr hab. Olga Zając-Spychała. Tematami przewodnimi spotkania były aktualizacje dotychczasowych rekomendacji w zakresie wirusowych zapaleń wątroby typu B, C i E, toksoplazmoza, inwazyjne zakażenia grzybicze oraz zakażenia SARS-CoV-2.

Dostaliśmy bardzo ciekawe i skuteczne narzędzie do walki z pandemią SARS-CoV-2 wobec pacjentów immunoniekompetentych. […] Uważam, że każda dodatkowa broń jest ważna. Tutaj mamy taką broń, która działa też i profilaktycznie. To jest przede wszystkim zastosowanie połączenia długo działających przeciwciał monoklonalnych w profilaktyce zakażeń SARS-CoV-2 wobec tych wybranych grup pacjentów.

W artykule przedstawiono stanowisko ekspertów onkologii, hematologii, transplantologii oraz chorób zakaźnych, dotyczące sposobu postępowania profilaktycznego w grupie pacjentów immunoniekompetentnych z uwzględnieniem chorych na nowotwory lite, hematoonkologicznych oraz po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych i narządów litych.

Przedstawiamy rekomendacje profilaktyki infekcji SARS-Cov-2 u dzieci w immunosupresji (z chorobami nowotworowymi lub poddawanych przeszczepieniu komórek krwiotwórczych)

Dotychczas na całym świecie odnotowano ponad 135 milionów przypadków COVID-19, z ponad 2,9 milionami zachorowań zakończonych zgonem pacjenta. Niektóre badania wykazywały łagodniejszy przebieg choroby w populacji pediatrycznej w porównaniu do osób dorosłych. W przypadku pacjentów z chorobami współistniejącymi, w tym onkologicznymi istnieją rozbieżne doniesienia. Obecna literatura sugeruje zwiększone ryzyko gorszych wyników leczenia przy współwystępowaniu innych chorób. W grupie zwiększonego ryzyka są też pacjenci onkologiczni.

Szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 indukują odporność zarówno humoralną jak i komórkową. Nadal nie potwierdzono, która z nich pełni kluczową rolę, jednak izolowana odpowiedź komórek T bez serokonwersji u zdrowych osób z otoczenia pacjentów z rozpoznanym COVID sugeruje ich znaczny udział w odpowiedzi przeciwko klinicznej manifestacji zakażenia. Pacjenci onkologiczni stanowią grupę ryzyka niekorzystnego przebiegu zakażenia SARS-CoV-2, dlatego byli pacjentami priorytetowymi w momencie pojawienia się szczepionek.

Pandemia i zakażenia wywołane przez SARS-CoV-2 dotyczą wszystkich grup wiekowych, również w 3-5% przypadków populacji pediatrycznej. Elisa Dorantes-Acosta i pozostali naukowcy przeprowadzili meta-analizę przeżycia i powikłań COVID-19 u dzieci z rozpoznaniem choroby nowotworowej, a także związanej z zakażeniem konieczności hospitalizacji, intensywnej opieki i wspomagania oddychania u tych pacjentów. 

Dzieci z rozpoznaniem choroby nowotworowej uważane są za szczególnie narażone na zakażenie SARS-CoV-2 z uwagi na immunosupresję. Celem autorów było opisanie doświadczeń, podkreślenie potrzeby wsparcia i przybliżenie decyzji podejmowanych przez opiekunów pacjentów onkologicznych. Opiekunowie byli ankietowani w momencie wprowadzenia lockdownu w Wielkiej Brytanii.

Celem pracy była analiza epidemiologiczna zakażeń wirusem SARS-CoV-2 w polskich ośrodkach onkologii i hematologii dziecięcej (PHO) i przeszczepiania komórek krwiotwórczych (HCT) oraz analiza strategii prewencyjnych w tych ośrodkach. Wszystkie 18 ośrodków PHO/HCT uczestniczyło w badaniach ankietowych przeprowadzonych w 8 punktach czasowych podczas pierwszych 5 miesięcy pandemii SARS-CoV-2/COVID-19 w Polsce.

W grudniu 2019 w Wuhan odnotowano pierwsze przypadki zakażenia nowym koronawirusem SARS-CoV-2. W kolejnych miesiącach wirus rozprzestrzeniał się, doprowadzając do globalnej pandemii. Objawy zakażenia obejmują zmęczenie, duszność, ból głowy, utratę węchu i smaku, wymioty i biegunkę. U większości pacjentów z ciężkim lub krytycznym przebiegiem zakażenia występuje niewydolność oddechowa, natomiast u około 20-30% z nich również niewydolność wielonarządowa. Zaburzenia hematologiczne w przebiegu COVID-19 obejmują łagodną i umiarkowaną małopłytkowość, limfopenię, jednak najważniejszym z nich są zaburzenia krzepnięcia.

Wstępne dane odnośnie zakażenia SARS-CoV-2 u dzieci sugerują mniejszą ich podatność na COVID-19 niż osoby dorosłe. Wkrótce po wybuchu pandemii SARS-CoV-2, pojawiły się opisy nieznanej ostrej choroby w populacji pediatrycznej, nazwanej wieloukładowym zespołem zapalnym u dzieci (multisystem inflammatory syndrome in children; MIS-C). Badacze opisali szczególne parametry hematologiczne oraz immunologiczne, które umożliwiają zróżnicowanie COVID-19 i MIS-C oraz wgląd w patofizjologię tych chorób.

Światowa Organizacja Zdrowia (The World Health Organization; WHO) pierwszy raz poinformowała o licznych przypadkach zapalenia płuc nieznanej etiologii w Wuhan w grudniu 2019 roku. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2020 roku wirus SARS-CoV-2 rozprzestrzeniał się, doprowadzając do stanu ogólnoświatowej pandemii, z ponad 10 milionami potwierdzonych przypadków zachorowań i 500 000 zgonów, zgodnie z danymi zebranymi do końca czerwca 2020.

Szkoły i przedszkola pozostają zamknięte w wielu państwach, by ograniczyć pandemię COVID-19, ale rola dzieci w transmisji zakażenia pozostaje niejasna.

Terapia CAR-T (chimeric antigen receptor T cell therapy) stanowi przełom w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia; ALL) z komórek B u dzieci oraz chłoniaków nieziarniczych B-komórkowych u osób dorosłych.  Dotychczas dwa CAR anty-CD19 zostały dopuszczone przez FDA (Food and Drug Adminitration) do stosowania w opornym/nawrotowym DLBCL (chłoniak rozlany z dużych komórek B; diffuse large B-cell lymphoma) oraz opornej/nawrotowej ALL: ciloleucel (axi-cel; Yescarta; Kite/Gilead) oraz tisagenlecleucel (tisacel; Kymriah; Novartis Pharmaceuticals).

Terapia CAR-T (chimeric antigen receptor T cell therapy) stanowi przełom w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia; ALL) z komórek B u dzieci oraz chłoniaków nieziarniczych B-komórkowych u osób dorosłych.  Dotychczas dwa CAR anty-CD19 zostały dopuszczone przez FDA (Food and Drug Adminitration) do stosowania w opornym/nawrotowym DLBCL (chłoniak rozlany z dużych komórek B; diffuse large B-cell lymphoma) oraz opornej/nawrotowej ALL: ciloleucel (axi-cel; Yescarta; Kite/Gilead) oraz tisagenlecleucel (tisacel; Kymriah; Novartis Pharmaceuticals). 

Przedstawione wytyczne prezentują podstawowe zasady postępowania w opiece ambulatoryjnej nad dziećmi w czasie pandemii COVID-19, wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Wytyczne opracowano na podstawie przeglądu literatury, stron internetowych towarzystw naukowych lub międzynarodowych zaleceń. Wytyczne dotyczą ambulatoryjnej opieki nad dziećmi chorymi, nad dziećmi z udokumentowanym zakażeniem SARS-CoV-2 lub stwierdzaną COVID-19 u matki, szczepień, wizyt profilaktycznych u dzieci zdrowych, monitorowania stanu bezpieczeństwa i zdrowia psychicznego dziecka.

Pandemia COVID-19 szybko doprowadziła do światowego kryzysu. Jak wiemy, zakażenie u dzieci przebiega znacznie łagodniej niż u osób dorosłych, jednak ostatnie badania podkreślają możliwość cięższego przebiegu u niemowląt i dzieci poniżej 5. roku życia, czego wyjaśnieniem może być niedojrzałość układu odpornościowego. Infekcje wirusowe wiążą się ze zwiększoną śmiertelnością u dzieci z obniżoną odpornością.

Pandemia COVID-19 stanowi globalne zagrożenie dla bezpieczeństwa i efektywnego leczenia dzieci z rozpoznaniem choroby nowotworowej. Z racji ciągłych nowych doniesień na temat wirusa SARS-CoV-2 potrzeba profesjonalnego przewodnika racjonalnych zaleceń i rozwiązań dotyczących jak najlepszej i najbezpieczniejszej opieki nad pacjentem pediatrycznym z nowotworem, niezależnie od miejsca zamieszkania.