Nowotwory układu krwiotwórczego

Nieskuteczna mielosupresja u pacjentów podczas leczenia podtrzymującego remisję w ostrej białaczce limfoblastycznej (ALL) u dzieci wiążę się ze zwiększonym ryzykiem nawrotu choroby.

Zakażenie wirusem HIV stanowi obecnie jeden z najważniejszych problemów zdrowia publicznego na świecie. Pomimo  coraz lepszego dostępu do skutecznej terapii antyretrowirusowej (antiretroviral therapy, ART) każdego roku prawie milion osób umiera z powodu HIV/AIDS, a w niektórych krajach jest to główna przyczyna umieralności, odpowiadająca za ponad 25% zgonów. Chociaż w ciągu ostatniej dekady śmiertelność z powodu HIV zmniejszyła się o połowę, to jednak ogólna liczba osób żyjących z HIV ma tendencję wzrostową, co wynika z lepszego leczenia i wydłużenia życia chorych. Problem dotyka aktualnie ponad 36 milionów ludzi na całym świecie. Wskaźniki chorobowości i śmiertelności są najwyższe w Afryce Subsaharyjskiej.

Terapia CAR-T (chimeric antigen receptor T cell therapy) stanowi przełom w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia; ALL) z komórek B u dzieci oraz chłoniaków nieziarniczych B-komórkowych u osób dorosłych.  Dotychczas dwa CAR anty-CD19 zostały dopuszczone przez FDA (Food and Drug Adminitration) do stosowania w opornym/nawrotowym DLBCL (chłoniak rozlany z dużych komórek B; diffuse large B-cell lymphoma) oraz opornej/nawrotowej ALL: ciloleucel (axi-cel; Yescarta; Kite/Gilead) oraz tisagenlecleucel (tisacel; Kymriah; Novartis Pharmaceuticals).

Badanie Shohei Nakajima et al. miało na celu ocenę jakości życia związanej ze stanem zdrowia (health-related quality of life ; HRQOL) u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną (acute lymphoblastic leukemia; ALL) po terapii indukcyjnej, opierając się na ankietach wypełnionych przez samych pacjentów oraz przez ich rodziny. Autorzy zdefiniowali czynniki, które mogą mieć wpływ na jakość życia, takie, jak wiek dziecka, relacja z rodziną, a także znajomości i kontakty poza rodziną.

Terapia CAR-T (chimeric antigen receptor T cell therapy) stanowi przełom w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia; ALL) z komórek B u dzieci oraz chłoniaków nieziarniczych B-komórkowych u osób dorosłych.  Dotychczas dwa CAR anty-CD19 zostały dopuszczone przez FDA (Food and Drug Adminitration) do stosowania w opornym/nawrotowym DLBCL (chłoniak rozlany z dużych komórek B; diffuse large B-cell lymphoma) oraz opornej/nawrotowej ALL: ciloleucel (axi-cel; Yescarta; Kite/Gilead) oraz tisagenlecleucel (tisacel; Kymriah; Novartis Pharmaceuticals). 

Celem pracy była analiza skuteczności skojarzonej chemioterapii CEC (clofarabine, etoposide, cyclophosphamide) u dzieci z oporną lub nawrotową ostrą białaczką limfoblastyczną (ALL) w materiale Polskiej Pediatrycznej Grupy ds. Leczenia Białaczek i Chłoniaków.

Standardowym postępowaniem w przypadku wznowy jądrowej była do tej pory radioterapia, jednak wiąże się ona z ciężkim powikłaniem, jakim jest hipogonadyzm. Z uwagi na możliwość eradykacji komórek blastycznych w płynie mózgowo-rdzeniowym przez chimeryczne receptory antygenu CD19 komórek T (CD19-specific chimeric antigen receptor T; CAR-T), badano skuteczność CAR-T u 7 chłopców z izolowaną wznową jądrową ostrej białaczki limfoblastycznej B-komórkowej.

Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) jest najczęstszym nowotworem u dzieci. W skali roku występuje u 30 pacjentów na milion w wieku poniżej 20 lat. Szczyt zachorowań przypada na wiek pomiędzy 3 i 5 r.ż. a 29% przypadków to pacjenci pomiędzy 10 a 20 r.ż.

Chociaż większość dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną z prekursorów komórek B (BCP-ALL) osiąga całkowitą remisję przy stosowaniu standardowej chemioterapii, nadal u około 15-20% pacjentów występuje wznowa choroby. Obecnie stosowane leczenie ratunkowe wiąże się z ciężkimi toksycznościami, które mogą doprowadzać do długotrwałych powikłań oraz zgonów związanych z leczeniem. Ponieważ minimalna choroba resztkowa (MRD) pozostaje najsilniejszym czynnikiem rokowniczym, nowe metody leczenia o zmniejszonej toksyczności i wysokiej efektywności MRD są konieczne, by poprawić wyniki leczenia dzieci z opornością na leczenie lub wznową (relapsed/refractory; r/r) BCP-ALL.

Wykazano skuteczność inhibitorów immunologicznych punktów kontrolnych obejmujących PD-1 u dorosłych z chorobą nowotworową, jednak dane na temat ich zastosowania u dzieci są nadal niewielkie. Przeprowadzono badania kliniczne 1-2 fazy nivolumabu, przeciwciała monoklonalnego blokującego PD-1, by określić jego profil bezpieczeństwa, farmakokinetykę, aktywność przeciwnowotworową u dzieci i młodych dorosłych z opornymi na leczenie guzami litymi (wyłączając guzy OUN) i chłoniakami lub ich wznową.

Wydarzenia ostatnich miesięcy sprawiły, że dla wielu z nas, misternie dotychczas brzmiące pojęcie „wirus”, ugruntowało się w codziennych dyskusjach i już na długo w nich pozostanie. Świadomość społeczeństwa na temat profilaktyki, patogenezy i powikłań zakażeń diametralnie wzrosła.

Sześcioletni chłopiec został przyjęty w stanie ogólnym dość dobrym do Kliniki Hematologii, Onkologii i Transplantologii Dziecięcej w Lublinie z powodu podejrzenia białaczki w maju  2020 roku. Początkowo dziecko było hospitalizowane w szpitalu w miejscu zamieszkania, gdzie było przyjęte z powodu utrzymującej się od tygodnia gorączki 38^oC, dolegliwości bólowych gardła i bólów kostno-stawowych, wymiotów, brak apetytu oraz silnego kaszlu, które to objawy nie ustąpiły po amoksycylinie. 

Limfohistiocytoza hemofagocytarna (hemophagocytic lymphohistiocytosis, ang. HLH) to rzadki, złożony zespół ogólnoustrojowych objawów, który w przypadku opóźnionego rozpoznania i braku leczenia szybko prowadzi do śmierci w przebiegu niewydolności narządowej.

Małopłytkowość immunologiczna jest autoimmunologiczną chorobą, objawiającą się obniżoną liczbą płytek krwi, której skutkiem są m.in. częste krwotoki. Pierwotna małopłytkowość immunologiczna u dzieci jest rozpoznaniem z wykluczenia, wtórna natomiast może wystąpić po infekcjach, w przebiegu chorób autoimmunologicznych, nowotworów czy po zastosowaniu niektórych leków.

Nadal brakuje szczegółowych informacji o ostrej białaczce szpikowej (acute myeloid leukemia; AML) u pacjentów z zespołem Downa, co może prowadzić do nieprawidłowego rozpoznania standardowej ostrej białaczki szpikowej.

Dzieci z rozpoznaniem choroby nowotworowej poddawane są cyklom chemioterapii nierozłącznie związanymi z licznymi nakłuciami, które mogą wywoływać ból i stres u małych pacjentów. Erik A.H. Loeffen et al. stworzyli przewodnik kliniczny, w którym przedstawiają metody farmakologiczne i psychologiczne, mające na celu łagodzenie tych dolegliwości.

U dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną (ALL), w trakcie leczenia z zastosowanie PEG-asparaginazy i deksametazonu często występuje hiperlipidemia, definiowana jako wzrost ponad normę dla wieku cholesterolu całkowitego (TC) i/lub trójglicerydów (TG). W opublikowanych badaniach problem hiperlipidemii dotyczył aż 45% leczonych dzieci z ALL a w niektórych przypadkach stężenie TG przekraczało normę dla wieku ponad 200 razy.

W ostatnim czasie immunoterapeutyki takie jak inotuzomab ozogamycyny (INO), blinatumomab (BLIN) i tisagenlecleucel (TISA) zostały dopuszczone do leczenia opornej na leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej (ALL) lub jej wznowy. Nie przeprowadzono bezpośrednich badań porównujących ich skuteczność. Jednak wiele czynników ma wpływ na wybór odpowiedniego immunoterapeutyka.

Tisagenleleucel, chimeryczny receptor antygenowy (CAR) komórki T, dla którego celem jest CD19, został dopuszczony do leczenia w przypadku oporności terapeutycznej lub wznowy ostrej białaczki limfoblastycznej z komórek B (B-ALL). Wpływ wcześniejszego leczenia na wyniki terapii CAR-T zależą od ekspresji CD19, liczby komórek blastycznych, obecności subpopulacji komórek CD19, w szczególności od stosowania wcześniejszej terapii celowanej na CD19.

Dodanie rytuksymabu do standardowych protokołów chemioterapii przedłuża czas przeżycia u dorosłych z nowotworami wywodzącymi się z komórek B. Dane o jego skuteczności i bezpieczeństwie u dzieci z wysokim stopniem zaawansowania chłoniaka nieziarniczego z komórek B są ograniczone.

Agresywny chłoniak nieziarniczy z komórek B (nie-hodgkinowski; NHL) stanowi około 60% przypadków w tej grupie chłoniaków u pacjentów pediatrycznych.  W przypadku nowych rozpoznań chłoniaka Burkitta lub chłoniaka rozlanego z dużych komórek B intensywna wielolekowa chemioterapia wiąże się z 5-letnim czasem wolnym od niekorzystnych zdarzeń (EFS) sięgającym 90%.