Właściwe odżywianie i tryb życia są ważne dla wszystkich - zdrowych i chorych. Rodzice stanowią dla dziecka wzór postępowania, w domu nabywają nawyków żywieniowych. Dlatego swoim postępowaniem rodzice mogą pomóc dziecku w dalszym życiu i promowaniu zdrowia.

Odżywianie

Prawidłowe odżywianie i aktywność fizyczna stanowią ważny element stanu zdrowia zarówno u osób zdrowych jak i ozdrowieńców. Właściwa dieta daje dobre samopoczucie, wzmacnia odporność, daje siłę dla całego organizmu, w tym dla narządów, które ucierpiały najbardziej z powodu choroby i terapii, zmniejsza także ryzyko innych chorób, w tym pewnych nowotworów. Oczywiście każda dieta powinna być ustalana indywidualnie, jedni pacjenci, bowiem tracą na wadze w czasie choroby, inni zaś- tyją. Wiele dzieci w czasie choroby nabywa złych nawyków, jedząc zbyt dużo lub niezdrowo. Choroba często powoduje spadek łaknienia, zmianę smaku, lub - przy zastosowaniu steroidów - wzmożony apetyt. Dlatego wskazane jest omówienie z lekarzem lub dietetykiem, jak powinno odżywiać się Twojego dziecka. Zakończenie leczenia jest dobrym momentem wprowadzenia prawidłowych nawyków żywieniowych, z których powinni skorzystać i rodzice i dzieci.

Piramida Zdrowia

Zdrowa dieta powinna opierać się na tzw. piramidzie zdrowia, która różni się w zależności od wieku dziecka.

Podstawowe zasady to:

• powinno się jeść pięć lub więcej razy w ciągu dnia, ale w mniejszych ilościach,
• posiłki muszą być urozmaicone, bogate w warzywa i owoce,
• spożywajmy soki owocowe 100% naturalne,
• posiłki bogate we włóknik (chleb pełnoziarnisty),
• ograniczajmy spożycie cukrów prostych, łatwo przyswajalnych (słodkie pszenne pieczywo, napoje, słodycze),
• ograniczajmy spożycie tłustych potraw, tłuszczów zwierzęcych i potraw smażonych,
• spożywajmy ryby morskie,
• jedząc potrawy mięsne, wybierajmy mięso chude, ograniczajmy spożycie mięsa „czerwonego” (wołowina),
• unikajmy potraw smażonych zastępując je gotowanymi, pieczonymi w folii,
• ograniczajmy do minimum jedzenie w tzw. fast-foodach, jedzenie frytek, chipsów, cheeseburgerów,
• wybierajmy produkty świeże, niekonserwowane,
• nie spożywajmy alkoholu.

Jeśli Twoje dziecko nadmiernie przybrało na wadze w czasie choroby, omów wraz z lekarzem i dietetykiem jego jadłospis, z uwzględnieniem produktów zdrowych, lubianych przez dziecko i powszechnie dostępnych w sklepach.

Aktywność fizyczna

Wraz z odpowiednim odżywianiem aktywność fizyczna stanowi podstawę dobrego samopoczucia. Zapobiega otyłości, rozwojowi osteoporozy.

• Namów dziecko do wyboru sportu, aktywności fizycznej. Rodzice tez mogą w tym uczestniczyć!
• Należy zwrócić uwagę, aby był to sport bezpieczny, odpowiedni dla Twojego dziecka, a także dostępny dla Waszej kieszeni!
• Nie zaczynajmy od zbyt trudnych ćwiczeń, które mogą zniechęcić dziecko lub doprowadzić do urazu. Ćwiczenia nie mogą sprawiać bólu!
• Codziennie zwiększajmy stopniowo „dawkę” ćwiczeń.
• Uzgodnij z rehabilitantem, które grupy mięśni w czasie ćwiczeń należy wzmocnić.
• Dbajmy o odpowiedni strój i obuwie w czasie ćwiczeń.
• Dbajmy o prawidłową postawę dziecka.
• Uprawiajmy sport w bezpiecznych miejscach.

Dzieci i młodzież codziennie powinny poświęcać co najmniej godzinę na uprawianie sportu. Może to być aerobik, bieganie, pływanie, jazda na rowerze, spacery/bieganie z psem. Dla młodzieży będzie aktywnością również pomoc w pracach domowych, w ogródku, sprzątanie, taniec. Jeśli nawet jest coś ciekawego w telewizji – można to przecież obejrzeć pedałując na stacjonarnym rowerze! Wraz z dzieckiem zaplanujmy uprawianie sportu rodzinnie, wraz z jego przyjaciółmi, w grupie!

Jakie nawyki są szkodliwe?

Palenie papierosów

To nawyk szkodzący wszystkim. Bierni palacze, tj. osoby przebywające w towarzystwie palących są również narażeni na szkodliwy wpływ dymu tytoniowego, na zawarte w nim substancje smoliste o działaniu rakotwórczym. Wasze dziecko stoczyło walkę z ciężką chorobą, nie narażajcie go na kolejną! Jako rodzice musicie służyć dziecku dobrym przykładem, nie palcie papierosów przynajmniej przy dziecku! Płuca, zwłaszcza małego dziecka, rozwijają się i są szczególnie narażone na toksyczny wpływ dymu tytoniowego, rozwój astmy. Bierne palenie dziecka, które poddane było chemioterapii i/lub radioterapii może przyczynić się do rozwoju powikłań ze strony układu oddechowego i krążenia, a nawet nowotworów płuc w przyszłości. Pamiętajcie, jesteście wzorem postępowania dla Waszego dziecka, jeśli Wy palicie - ono
szybciej sięgnie po papierosy.

Alkohol

Wczesne i nadmierne spożycie alkoholu, co niestety jest coraz bardziej powszechne w naszym społeczeństwie stwarza ryzyko rozwoju w przyszłości marskości wątroby – narządu niezbędnego do życia! Przecież w trakcie chemioterapii wątroba Twojego dziecka już dostatecznie ucierpiała! Alkohol sprzyja również wystąpieniu pewnych nowotworów, jak rak piersi. Jest źródłem zbytecznych, „pustych” kalorii. Powoduje też szereg zaburzeń emocjonalnych. Rozmawiaj z dzieckiem o problemie, uprzedź je przed szkodliwym wpływem palenia papierosów i pożywania alkoholu. Przede wszystkim bądź dobrym przykładem dla swojego dziecka.

Ekspozycja na słońce

Przebywanie na słońcu bywa bardzo miłe, a opalenizna dodaje urody. Należy jednak wiedzieć, że nadmierna ekspozycja na słońce czy opalanie się w solarium może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych. Pamiętajmy też, że w czasie chemioterapii jest zwiększona wrażliwość na promieniowanie ultrafioletowe i łatwo można doprowadzić do poparzeń słonecznych. Nie powinniście pozwalać dziecku na długie przebywanie na słońcu, zwłaszcza w godzinach największej ekspozycji (w godz. 11-15). Używajcie kremów z filtrem >15 SPF i smarujcie nim dziecko co 2 godziny oraz po pływaniu. Chrońcie wzrok dziecka przed słońcem zalecając mu używać okulary przeciwsłoneczne. Stosujecie odpowiedni ubiór dla dziecka chroniący je przed słońcem. W czasie upałów zapewnijcie dziecku dostateczną ilość płynów do picia. Sami bądźcie dobrym przykładem nie przebywając zbyt długo na pełnym słońcu! Należy pamiętać, że zarówno opalanie w solarium jak i nadmierne przebywanie na słońcu sprzyja rozwojowi nowotworów skóry.