Jak pracuje serce?

Serce jest narządem mięśniowym, który stanowi centrum układu krążenia. Serce jest odpowiedzialne za pompowanie krwi zawierającej tlen i substancje odżywcze do tkanek ciała. Składa się z czterech jam (dwóch przedsionków i dwóch komór), które współpracują ze sobą, aby pompować krew. Zastawki kierują przepływ krwi przez jamy serca i do naczyń krwionośnych. Rytm skurczu serca i częstość jego uderzeń są koordynowane przez nerwy, które wysyłają impulsy elektryczne do różnych części serca. Cienka błona (osierdzie) otacza i chroni serce oraz zakotwicza je w klatce piersiowej.

Jakie rodzaje leczenia przeciwnowotworowego mogą powodować problemy z sercem?

Na serce mogą mieć wpływ niektóre rodzaje chemioterapii i radioterapia.

Chemioterapia antracyklinami

Antracykliny są rodzajem chemioterapeutyków stosowanych w leczeniu wielu nowotworów wieku dziecięcego. Ten typ chemioterapii może czasami wpływać na serce. Powszechnie stosowanymi antracyklinami są:

  • Doksorubicyna (Adriamycin®)
  • Daunorubicyna/daunomycyna (Cerubidine®)
  • Idarubicyna (Idamycin®)
  • Mitoksantron (Novantrone®)
  • Epirubicyna

 

Plik możesz pobrać tutaj.

Radioterapia

Problemy z sercem mogą być również skutkiem radioterapii na region serca lub otaczające tkanki. Dotyczy to 
radioterapii następujących obszarów:

  • Klatka piersiowa
  • Kręgosłup (odcinek piersiowy)
  • Jama brzuszna
  • Napromienianie całego ciała (TBI)

Jakie problemy z sercem mogą wystąpić po leczeniu nowotworu wieku dziecięcego?

Istnieje kilka rodzajów problemów z sercem, które mogą być skutkiem leczenia przeciwnowotworowego:

  • Komórki mięśnia sercowego mogą zostać uszkodzone, co powoduje, że serce nie kurczy się i nie rozkurcza 
    prawidłowo (dysfunkcja lewej komory, kardiomiopatia).

  • Szlaki elektryczne, które przewodzą impulsy kontrolujące rytm serca, mogą ulec bliznowaceniu lub 
    uszkodzeniu, co może prowadzić do nieprawidłowo szybkich, wolnych lub nieregularnych uderzeń serca 
    (zaburzenia rytmu serca, inaczej: arytmie)

  • Zastawki i naczynia krwionośne serca mogą ulec uszkodzeniu, powodując sztywność lub nieszczelność 
    zastawek (zwężenie lub niedomykalność zastawek).

  • Ochronna błona wokół serca może ulec zapaleniu (zapalenie osierdzia) lub bliznowaceniu (zwłóknienie osierdzia). 

  • Naczynia krwionośne serca mogą ulec bliznowaceniu lub zablokowaniu (choroba wieńcowa), co 
    uniemożliwia dostarczanie tlenu i składników odżywczych do serca i innych tkanek.

Czy istnieją inne czynniki ryzyka wystąpienia problemów z sercem?

Niektóre inne schorzenia mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia problemów z sercem po chemioterapii lub radioterapii. Należą do nich: otyłość, wysokie ciśnienie krwi, wysokie stężenie cholesterolu lub trójglicerydów we krwi oraz cukrzyca. Ryzyko wystąpienia problemów z sercem może być wyższe u Ciebie, jeśli stany te występują w Twojej rodzinie. Choroby serca występują również częściej u kobiet po menopauzie, więc kobiety, które zostały wyleczone z nowotworu wieku dziecięcego, a następnie przeszły wczesną menopauzę, mogą być bardziej narażone na ryzyko chorób serca. Wiele zachowań wpływających na zdrowie może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób serca, w tym palenie tytoniu, nieaktywny (siedzący) tryb życia i dieta bogata w tłuszcze.

 

 

______________________________________________________________

Autor: Debra L. Friedman, MD, Vanderbilt University/Ingram Cancer Center, Nashville, TN; Melissa M. Hudson, MD, St. Jude Children’s Research Hospital, Memphis, TN; i Wendy Landier, PhD, CPNP, Children’s Hospital of Alabama, Birmingham, AL.

Weryfikacja: Robert G. Williams, MD; Julie Blatt, MD; Sarah J. Bottomley, MN, RN, CPNP, CPON®; i Joan Darling, PhD.

Tłumaczenie: Danuta Gilarska (parent of a child with neoplastic disease), “KOLIBER“ Charity Association, Krakow, Poland.

Weryfikacja tłumaczenia: Angelina Moryl-Bujakowska M.D., Ph.D., Department of Oncology and Hematology, University Children’s Hospital, Krakow, Poland; Szymon Skoczeń M.D., Ph.D., Department of Oncology and Hematology, University Children’s Hospital, Krakow, Poland.

Polish translation is provided by the Department of Pediatric Oncology and Hematology, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland.

Tłumaczenie na język polski zostało wykonane przez Klinikę Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków, Polska