Szczepienia w dobie pandemii

Jak powiedział Stefan Kaufmann, były prezes Międzynarodowej Unii Towarzystw Immunologicznych podczas inauguracji pierwszego Dnia Immunologii w Europie w 2005 r., „To wyjątkowa okazja, aby zwiększyć świadomość na całym świecie na temat immunologii i znaczenia odporności w walce z poważnymi chorobami, w usprawnieniu badań i ratowaniu życia”.

W świecie dotkniętym przez pandemię COVID-19 wybór tematu przewodniego tegorocznego Dnia Immunologii nie jest zaskoczeniem. W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy temat immunologii stał się dla nas wszystkich niezwykle ważny. Jako społeczeństwo nauczyliśmy się, jak istotne jest dbanie nie tylko o własną odporność, ale także budowanie tzw. odporności populacyjnej. To właśnie poprzez zaszczepienie wysokiego odsetka populacji możemy wspólnie chronić osoby o osłabionej odporności i niemogące przyjąć szczepionki (np. pacjentów po transplantacji szpiku) przed zachorowaniem nie tylko na COVID-19, ale również na inne zagrażające życiu choroby.

Polska, Europa, świat

Warto pamiętać, że to dzięki obowiązkowym szczepieniom ochronnym udało nam się wyeliminować wiele groźnych chorób, które jeszcze w niedalekiej przeszłości potrafiły trwale odcisnąć się na zdrowiu wielu osób. W Polsce kalendarz szczepień obowiązkowych dla noworodków, dzieci i młodzieży zawiera szczepionki przeciw m.in.:

  • wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B),
  • pneumokokom,
  • rotawirusom,
  • polio,
  • odrze, różyczce i śwince,
  • gruźlicy.

Najczęściej podawaną na świecie szczepionką jest szczepionka przeciw gruźlicy. Szczepionkę przeciwgruźliczą BCG (Bacillus Calmette-Guérin) wprowadzono do stosowania w 1921 roku. Od tamtego czasu została podana ponad 3 miliardom ludzi. Dzięki jej szerokiemu zastosowaniu udało się prawie wyeliminować gruźlicę z krajów zachodnioeuropejskich i skandynawskich. Niestety, zachorowalność w krajach afrykańskich i azjatyckich Trzeciego Świata jest bardzo wysoka, co sprawia, że obok AIDS gruźlica jest główną przyczyną zgonów z powodu chorób zakaźnych na świecie (ponad 2 miliony osób rocznie). Kolejną chorobą, przed którą skutecznie chroni szczepionka jest tężec. Do infekcji u ludzi dochodzi w wyniku zanieczyszczenia rany ziemią zakażoną zarodnikami tężca.

Szczepienia – krok milowy w medycynie

Szczepienia są także istotne w przemyśle turystycznym. Aby móc podróżować do wielu krajów afrykańskich, azjatyckich czy południowoamerykańskich należy zaszczepić się przeciwko groźnym chorobom, które nie występują w naszej części globu, takim jak dur brzuszny czy żółta gorączka (żółta febra). Prosty zabieg wstrzyknięcia preparatu umożliwia wytworzenie przez organizm przeciwciał i chroni przed zachorowaniem, poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, a nawet śmiercią. 

W dobie pandemii COVID-19 stworzenie szczepionki przeciwko koronawirusowi pozwoliło zmniejszyć zachorowalność i śmiertelność w wielu krajach. Możemy więc powiedzieć, że szczepionki pomogły i wciąż pomagają wrócić nam do normalności. To niezwykle ważna zdobycz naukowa i krok milowy w medycynie, uczyniony dzięki wiedzy pionierów immunologii i postępowi cywilizacyjnemu. Wciąż jednak mamy wiele do uczynienia w perspektywie globalnej – najmniej zamożne państwa świata wciąż potrzebują dostępu do szczepionek i leków, a choroby zakaźne są problemem zagrażającym ich mieszkańcom w ogromnym stopniu.

Źródła:

  1. szczepienia.pl
  2. szczepienia.pzh.gov.pl
  3. medycynatropikalna.pl
  4. iuis.org

#DayofImmunology #ThankYouImmunology