Nauka na całe życie

Samobadanie piersi to umiejętność, która – jeśli wyrobiona odpowiednio wcześnie – zostaje na całe życie. Nastolatki uczą się w tym wieku wielu rzeczy: jak dbać o ciało, jak słuchać swojego organizmu, jak reagować na niepokojące sygnały. Dodanie do tej listy regularnego samobadania piersi to inwestycja w zdrowie, która może w przyszłości uratować życie.

Nie chodzi o to, by wzbudzać lęk, ale by nauczyć czujności i świadomości własnego ciała. Gdy młoda dziewczyna pozna budowę swoich piersi, łatwiej zauważy jakąkolwiek zmianę i szybciej zgłosi się po pomoc. To naturalny element dbania o siebie.

Zmiany w piersiach u nastolatek – zwykle łagodne, ale wymagające uwagi

W okresie dojrzewania w piersiach zachodzi wiele zmian. Pojawiają się guzki, zgrubienia, bolesność – najczęściej są to zmiany łagodne, wynikające z działania hormonów. Mimo to każda nowa, niepokojąca zmiana powinna być skonsultowana z lekarzem.

Guzki w piersi nie zawsze oznaczają nowotwór, ale zawsze wymagają czujności i oceny specjalisty.

Wśród łagodnych zmian w piersiach, które mogą pojawić się zarówno u dorosłych kobiet, jak i u młodszych dziewcząt, najczęściej spotyka się:

• Torbiele piersi – niewielkie, wypełnione płynem przestrzenie, powstające w wyniku zmian w przewodach mlecznych. Choć mogą być wyczuwalne jako guzki, rzadko kiedy mają związek z rakiem piersi.
• Gruczolakowłókniaki – miękkie, elastyczne i zwykle pojedyncze guzki, dobrze odgraniczone od otoczenia. W większości przypadków są zupełnie niegroźne i nie ulegają zezłośliwieniu.
• Rozszerzenia przewodów mlecznych (tzw. rozstrzenie) – zmiany, które mogą przypominać w dotyku nowotwory, ale nie niosą ze sobą ryzyka rozwoju raka.
• Brodawczaki wewnątrzprzewodowe – drobne zmiany umiejscowione wewnątrz przewodów mlecznych, często dające objaw w postaci przezroczystej lub krwistej wydzieliny z brodawki. Bardzo rzadko mogą ulegać zezłośliwieniu.
• Guzy liściaste – rzadziej spotykane, szybko rosnące zmiany, które ze względu na swoje tempo wzrostu wymagają czujności lekarskiej, ponieważ w nielicznych przypadkach mogą przybierać formę złośliwą.

Dbajmy o to, by młode dziewczyny wiedziały, że znajomość własnego ciała to siła, a nie powód do wstydu. Nauka samobadania to pierwszy krok do dorosłej, świadomej troski o siebie – na całe życie.

Jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi?

Samobadanie piersi to prosty, bezbolesny sposób na lepsze poznanie swojego ciała. Wystarczy kilka minut raz w miesiącu, by nauczyć się rozpoznawać, co jest dla nas „normalne” i szybko zauważyć ewentualne zmiany.

Kiedy badać piersi?

Raz w miesiącu, najlepiej między 6. a 10. dniem cyklu miesiączkowego i jednocześnie 3-5 dni po zakończeniu miesiączki. Najważniejsza jest regularność.

Krok po kroku

1. Stań przed lustrem

Zdejmij ubranie od pasa w górę i stań prosto przed lustrem.
Zwróć uwagę na wygląd piersi: czy są symetryczne, czy skóra nie jest napięta, pomarszczona, czy brodawki nie zmieniły kształtu lub koloru.

Następnie:

• unieś ręce do góry – zobacz, czy piersi poruszają się w ten sam sposób,
• oprzyj dłonie na biodrach i napnij mięśnie – sprawdź, czy nie widać wgłębień lub zniekształceń.

2. Zbadaj piersi dotykiem

Zrób to w dwóch pozycjach:

• na stojąco lub pod prysznicem (poślizg dłoni ułatwia badanie),
• na leżąco – włóż poduszkę pod ramię po stronie badanej piersi, by rozłożyć tkankę równomiernie.

Używaj trzech palców (wskazującego, środkowego i serdecznego), poruszając nimi delikatnie kolistymi ruchami:

• zacznij od zewnętrznej części piersi i stopniowo przesuwaj się ku brodawce,
• badaj całą pierś, także okolice pachy i obojczyka.

Podczas badania zwróć uwagę na:

• guzki, zgrubienia lub twarde miejsca,
• ból, tkliwość lub asymetrię,
• wydzielinę z brodawki, zmiany skórne lub wciągnięcia brodawki.

3. Nie zapominaj o regularności

Regularne samobadanie to najlepszy sposób, by poznać własne piersi. Dzięki temu łatwiej odróżnisz zmiany fizjologiczne (np. przed miesiączką) od tych, które wymagają konsultacji lekarskiej.

Grafika do pobrania.

Co zrobić, jeśli coś Cię zaniepokoi?

Nie wpadaj w panikę. Większość wyczuwalnych zmian to łagodne guzki lub torbiele, które nie mają nic wspólnego z rakiem.
Ale każdą zmianę warto pokazać lekarzowi — ginekologowi lub lekarzowi pierwszego kontaktu.

Pamiętaj!

Samobadanie piersi to nawyk, który może uratować życie. Uczy uważności, daje poczucie kontroli i pozwala wcześnie reagować.
Twoje ciało wysyła sygnały — naucz się ich słuchać.

Więcej informacji o objawach nowotworów znajdziesz na stronie zlotywrzesien.pl.